Tiada istilah ‘Perdana Menteri interim’ dalam Perlembagaan Persekutuan

Pakar Perlembagaan Prof Datuk Dr Shamrahayu Ab Aziz menjelaskan tidak ada istilah ‘interim’ di dalam Perlembagaan Persekutuan atau undang-undang negara.

Sebalinya beliau berkata jika istilah itu mahu digunakan dalam dimensi perundangan negara, kerajaan seperti ini ditubuhkan semasa keadaan darurat yang pada ketika itu tiada kerajaan sah sedia ada.

“Di negara kita Perlembagaan tidak secara langsung mengandaikan keadaan ini berlaku dan tiada istilah seumpama itu digunakan dalam Perlembagaan. Dengan kata lain istilah “interim” yang digunakan itu tiada dalam Perlembagaan Perlembagaan atau undang-undang kita,” katanya dalam Facebook beliau.

Dalam konteks itu katanya, kerajaan interim bukan sebuah kerajaan sementara dalam erti ‘caretaker government’ yang ditubuhkan semasa Parlimen bubar dan mempunyai fungsi dan kuasa yang terhad.

Menurutnya apa yang ada dalam Perlembagaan ialah, sekiranya sesebuah kerajaan ditubuhkan oleh kerana gagal atau jatuhnya sebuah kerajaan, tetapi Parlimen tidak dibubarkan, maka ia adalah satu kerajaan seperti mana juga kerajaan ditubuhkan selepas pilihan raya.

“Syarat untuk menubuhkan kerajaan, dengan pelantikan Perdana Menteri serta Jemaah Menteri adalah sama, iaitu menurut Perkara 43(2)(a) dan (b).

“Lantikan Perdana Menteri dibuat oleh Yang di-Pertuan Agong dengan syarat seseorang itu adalah ahli Dewan Rakyat, yang pada hemat baginda “mungkin” mempunyai kepercayaan majoriti. Manakala Jemaah Menteri pula dilantik oleh Yang di-Pertuan Agong atas nasihat Perdana Menteri,” katanya.

Shamrahayu berkata Jemaah Menteri yang dilantik di bawah Perkara 43(2) kerana gagalnya pakatan atau coalition sebelumnya mempunyai kuasa dan kedudukan yang sama dengan kerajaan yang dilantik seusai pilihan raya.

Menurutnya, kerajaan tersebut mempunyai fungsi dan kuasa yang sama dan berbeza dengan ‘caretaker government’ yang mempunyai kuasa terhad dan tidak boleh membuat keputusan besar atau melibatkan perbelanjaan besar.

“Caretaker Government juga hanya boleh ditubuhkan sekiranya Parlimen bubar.

“Secara umum, di negara kita, sekiranya kita mahu menggunakan istilah kerajaan atau Perdana Menteri interim, ia adalah merujuk kepada tempoh masa sementara. Ia bukan kerajaan yang terhad dari segi fungsi atau kuasanya.

“Ia tidak seperti caretaker government atau kerajaan sementara yang ditubuhkan semasa Parlimen bubar. Pada pandangan saya istilah interim tidak tepat untuk digunakan kerana (sekiranya) kerajaan baru ditubuhkan akibat Perdana Menteri meletak jawatan, ia bukan kerana berlakunya keadaan darurat atau wujudnya kekecohan atau gangguan kepada keselamatan sebagaimana kebiasaan di negara lain,” katanya.