Bukti akuan bersumpah boleh jadi asas untuk Agong lantik seorang PM, kata pakar

Dalam pelantikan Perdana Menteri baharu, Agong mempunyai budi bicara yang mutlak berdasarkan Perkara 40(2) yang menyebut Baginda boleh bertindak menurut budi bicaranya dalam melaksanakan fungsi yang berikut, iaitu pertama, melantik seorang Perdana Menteri (PM) dan kedua, tidak memperkenankan permintaan bagi pembubaran Parlimen.

Selain itu, Perkara 3(2)(b) menyebut Agong hendaklah melantik seorang ahli Dewan Rakyat yang pada hematnya mungkin mendapat kepercayaan majoriti ahli Dewan Rakyat itu sebagai PM untuk mempengerusikan Jemaah Menteri.

Dalam pada itu, Perbincangan Khas Raja-Raja Melayu akan diadakan esok di Istana Negara sebagai usaha Yang di-Pertuan Agong, Al-Sultan Abdullah Ri’ayatuddin Al-Mustafa Billah Shah untuk merungkai kemelut pembentukan kerajaan.

Datuk Pengelola Bijaya Diraja Istana Negara, Datuk Seri Ahmad Fadli Shamsuddin, berkata perbincangan khas itu bertujuan membolehkan Al-Sultan Abdullah mendapatkan pandangan Raja-Raja Melayu dalam membuat keputusan mengenai pelantikan PM ke-10.

Katanya, perbincangan dengan Raja-Raja Melayu itu diadakan selepas Agong menerima menghadap wakil pimpinan Barisan Nasional (BN) dan Gabungan Parti Sarawak (GPS) pagi tadi.

Proses selanjutnya susulan daripada sesi menghadap hari ini, Baginda telah menitah perkenan untuk Istana Negara menganjurkan satu Perbincangan Khas Raja-Raja Melayu di Istana Negara esok, Khamis, 24 September 2022.

Menurut Ketua Pusat Pengajian Hubungan Antarabangsa Fakulti Undang-undang dan Hubungan Antarabangsa Universiti Sultan Zainal Abidin (UniSZA), Dr Hussain Yusri Zawawi, langkah mengemukakan akuan bersumpah (SD) adalah perkara sangat penting untuk Agong bertindak mengikut Perkara 43 Perlembagaan Malaysia bagi membentuk sebuah kerajaan absah.

“SD dibuat berikutan tiada mana-mana parti yang dapat majoriti mudah 112 untuk membentuk sebuah kerajaan..

“Oleh itu, SD adalah akuan bersumpah Ahli Parlimen yang mewakili parti masing-masing menyatakan kepada Agong bahawa mereka selesa memilih mana-mana parti dalam gabungan untuk pembentukan sebuah kerajaan Malaysia.

“Ini bermakna SD juga penting berbanding sokongan ketua parti dalam menentukan pemilihan seorang PM,” katanya.

Tambah beliau, jika mana-mana gabungan tidak mendapat majoriti mudah maka di bawah Perkara 43(2)(a), Perlembagaan Persekutuan, yang mana Agong boleh melantik seorang Ahli Dewan Rakyat yang pada hemat baginda mungkin mendapat kepercayaan majoriti ahli Dewan Rakyat, sebagai Perdana Menteri.

“Maka, kerana itulah Agong mohon semua Ahli Parlimen BN dan GPS menghadap baginda untuk memastikan keabsahan sesebuah kerajaan.

“Dalam masa yang sama, tindakan Agong bagi memastikan sistem demokrasi berjalan dengan sebaiknya tanpa mengira apa jua ideologi perjuangan,” jelasnya.

Dr. Hussain menjelaskan krisis pelantikan PM sekali gus melihat bagaimana kebijaksanaan Agong bertindak mengikut Perlembagaaan Malaysia.

Justeru ia sekali gus, meletakkan ketinggian kuasa Agong dalam pemerintahan Malaysia dan meletakkan harapan tinggi rakyat Malaysia kepada baginda khususnya dalam pelantikan jawatan PM.

Untuk rekod, Pengerusi Perikatan Nasional (PN) Tan Sri Muhyiddin Yassin sudah menghantar SD ke Istana Negara pada Isnin lalu selepas berakhir tempoh yang ditetapkan untuk menghantar bukti sokongan bagi melantik seorang PM daripada gabungan tersebut.

Bagaimanapun, isu pelantikan jawatan PM-10 masih tergantung susulan gabungan Pakatan Harapan (PH) dan Barisan Nasional (BN) masih belum mengemukakan bukti SD masing-masing berhubung majoriti yang dimiliki mereka.

Dalam perkembangan lain, tular surat dihantar Pengerusi BN, Datuk Seri Ahmad Zahid Hamidi ke Istana Negara yang didakwa oleh Tan Sri Annuar Musa sebagai cubaan menipu Agong.

Surat tular yang didakwa cuba menipu Agong itu disahkan juga kesahihannya MIC dan MCA hari ini.