Penjelasan Perkara 49A Perlembagaan Persekutuan

Adakah Ahli Parlimen yang mengosongkan kerusinya kerana mengundi bertentangan dengan partinya di Parlimen:

1. Ini merupakan isu hilang kelayakan keahlian di Dewan Rakyat. Peruntukan yang berkaitan ialah Perkara 49A Perlembagaan Persekutuan yang baharu.

2. Perkara 49A Perlembagaan Persekutuan adalah pindaan baharu kepada Perlembagaan Persekutuan yang digubal untuk menghalang ahli parlimen daripada bertukar parti. Ia tidak menghalang seseorang ahli parlimen daripada mengundi bertentangan dengan arahan partinya sendiri.

3. Peruntukan tersebut digubal dalam dua bahagian. Perkara 49A (1) dan Perkara 49A (2).

4. Fasal 1 Perkara 49A memperuntukkan bahawa seseorang ahli Dewan Rakyat hendaklah berhenti menjadi ahli Dewan Rakyat itu dan kerusinya hendaklah menjadi kosong jika ahli parlimen tersebut;

a) setelah dipilih ke Dewan Rakyat sebagai anggota suatu parti politik, dia melepaskan keanggotaan sebagai, atau tidak lagi menjadi anggota parti politik itu; atau
b) setelah dipilih ke Dewan Rakyat bukan sebagai anggota sebuah parti politik (iaitu, calon bebas), dia menyertai parti politik sebagai ahli.

5. Fasal 2 Perkara 49A menyatakan tiga pengecualian di mana keahlian seseorang ahli parlimen dalam Dewan Rakyat itu tidak terhenti hanya disebabkan oleh:

a) pembubaran atau pembatalan pendaftaran parti politiknya.
b) pelepasan keanggotaan ahli parlimen itu daripada parti politiknya apabila dia dipilih sebagai Yang di-Pertua Dewan.
c) pemecatannya daripada keanggotaan dalam parti politiknya.

6. Ini menjelaskan bahawa kehilangan kelayakan tidak terpakai melainkan jika seseorang ahli secara sukarela melepaskan keanggotaannya atau berhenti menjadi ahli parti politik tersebut. Sekiranya seorang ahli dipecat daripada parti politiknya, dia tidak mengosongkan kerusinya.

7. Banyak parti politik menganggap ini sebagai satu kelemahan. Sesetengah parti politik telah cuba mengatasi apa yang mereka anggap sebagai kelemahan dengan meminda perlembagaan mereka di mana jika seseorang ahli tidak mematuhi arahan parti, dia akan secara automatik ‘berhenti’ menjadi ahli. Mereka tidak ‘dipecat’. Dengan cara ini beberapa parti politik telah cuba memastikan kesetiaan mengundi. Ini belum dicabar dan merupakan persoalan terbuka sama ada ia boleh dicabar di mahkamah.

8. Sepanjang pengetahuan kami, hanya DAP dan AMANAH yang telah meminda perlembagaan mereka dengan cara sebegini.

9. Oleh itu, jelas bahawa tiada risiko kehilangan kerusi jika ahli Dewan Rakyat mengundi bertentangan dengan partinya melainkan parti itu telah meminda perlembagaan mereka untuk menghalangnya.

Pakar Perlembagaan